Dán nua le Celia de Fréine

An Raidió in Aimsir Chogaidh

Nuair a cuireadh an bhean dhall amach

as a teach, ba í an bhaintreach le cúigear iníonacha

an t-aon duine toilteanach í a thógaint isteach.

Cé go raibh ar na hiníonacha iad féin

a bhrú isteach in aon seomra leapa

in éindí lena máthair,

bhí ríméad orthu – thóg an lóistéir

a raidió léi. Theagasc sí dóibh

seanchairdeagain a roiseadh,

olann nach raibh smolchaite a athchasadh

i scáinní, is geansaithe, nach raibh ach iad

i mbéal an phobail, a chniotáil.

D’oibrigh siad leo, an raidió

ag cnagarnach sa chúlra, fad a thug

guth tuairisc faoinar gortaíodh, ag áitiú

go raibh an lámh in uachtar ag a dtaobhsa.

Bhí caint faoi na gléasanna troda a úsáideadh,

cur síos ar na buamaí ba dheireanaí –

fíricí nár thug na cailíní nó an bhean dhall

suntas orthu. Chuaigh comharsana

ag obair sa chathair is níor fhill.

Chuir gasúir ó thír iasachta fúthu

ar fheirm siar an bóthar – bhí níos mó

ná cniotáil le déanamh acusan – bhí orthu

díoga a thochailt i gcomhair leithreas, an foirgneamh

inar chodail siad a dheisiú. Glasraí a chothú,

ba a chrú, crainn a leagan i gcomhair brosna.

Ná ní raibh raidió acu le héisteacht leis.

Nuair a chas an buachaill ba shine ón

bhfeirm leis an meániníon ag rang

sa choláiste teicneolaíochta, níor labhair siad

faoi éadaí athchruthaithe, ráitis nuachta

ná tochailt leithreas.

D’inis sí dó faoin gclár inar seinneadh

ceol, a craoladh tar éis an dinnéir

Dé Domhnaigh. Ceol a ndamhsóidís leis

an comhaontú síochána sínithe,

a gcosa á gcoinneáil ón talamh

ag na boinn chairtchláir ina mbuataisí.

A nDóthain



Ní raibh ráfla ar bith roimh na saighdiúirí –
ní fhacthas sa bhaile in aice láimhe iad
mar nár éirigh le haon chime an campa a fhágáil.

Cé gur baineadh an glas den gheata
ní raibh éinne acu sách láidir cur chun bóthair
ná ní bheidís ar an eolas faoi cén treo le siúl.

Nuair a shroich na saighdiúirí an campa, b’ábhar iontais
do na cimí an fógra gur scaoileadh saor iad, an bhratach
a ardaíodh os a gcionn, an cineáltas a rinneadh,

go háirithe ar na páistí. Bhain bronntanas an bhia siar
astu freisin, cé go dtuigfí do go leor acu ar ball nach raibh
ar a gcumas a aithint níos mó nuair a bhí a ndóthain acu.

*Ón gcnuasach nua FOCAL DEN FHÍRINNE/ A GRAIN OF TRUTH, atá díreach foilsithe ag Arlen House.