Logainmneacha agus an dinnseanchas
Liam Ó hAisibéilFéachann Liam Ó hAisibéil le léargas ginearálta a thabhairt ar an nasc atá idir logainmneacha na hÉireann agus traidisiún liteartha agus scéalaíochta an dinnseanchais
Féach na hailt a foilsíodh sa rannóg 'Cúrsaí Reatha.' Taispeántar na hailt is déanaí ar dtús.
Féachann Liam Ó hAisibéil le léargas ginearálta a thabhairt ar an nasc atá idir logainmneacha na hÉireann agus traidisiún liteartha agus scéalaíochta an dinnseanchais
Toghchán drámatúil a bheidh i dtoghchán Stormont agus ceann stairiúil leis seans,
a deir Póilín Ní Chiaráin
Cothrom na míosa seo dhá bhliain ó shin a deimhníodh an chéad chás de Covid-19 in Éirinn. Agus dóchas ann go bhfuil an chuid is measa den phaindéim curtha dínn againn, d’iarr Comhar ar scríbhneoirí éagsúla cad iad na ceachtanna a bhí le foghlaim againn…
Tá léargas sna cáipéisí stáit a scaoileadh le déanaí ar an gconspóid faoi chomharthaí sráide sa Tuaisceart, a deir Breandán Delap
Léiríonn cáipéisí stáit gur pléadh go mion sna blianta 1995- 1996 na fadhbanna a bhain le bunú gaelscoileanna sa Tuaisceart, a deir Breandán Delap
D’fhéadfadh toghchán stairiúil a bheith ann sa Tuaisceart i mbliana, a deir Póilín Ní Chiaráin
D’fhéadfadh go leor tarlú idir seo agus an an 15 Nollaig, an lá atá leagtha síos don athrú mór in oifig an Taoisigh, a deir Máirín Ní Ghadhra
Ba é Cathal Goan a thug Léacht Uí Chadhain i mbliana, léacht inar dhírigh sé ar chás casta na meán Gaeilge. Foilsítear an mhí seo an dara cuid de ‘Ceacht ón Bhóitheach’
Bliain shuimiúil a bhí in 2021 ó thaobh chás na Gaeilge agus na Gaeltachta go háirithe i dtaobh cearta teanga, a deir Breandán Delap
Mhill an phaindéim, an Prótacal agus fadhbanna an DUP aon cheiliúradh ar chéad bliain Thuaisceart Éireann, a deir Póilín Ní Chiaráin
Bhí cúrsaí polaitíochta aisteach corraitheach sa mbaile agus i gcéin in 2021, a deir Máirín Ní Ghadhra
Blianta liombó
Ba é Cathal Goan a thug Léacht Uí Chadhain i mbliana, léacht inar dhírigh sé ar chás na meán. Foilsítear an mhí seo an chéad chuid de ‘Ceacht ón Bhóitheach’
Caitheann Donncha Ó hÉallaithe súil ar an mbealach ar bunaíodh Comharchumann Chois Fharraige 50 bliain ó shin, ar an mbriseadh leis an mbunaitheoir Pól Ó Foighil agus an bealach ar éiríodh as trádáil ag an deireadh
Tá an bhliain seo caite curtha amú ag an bpáirtí Daonlathach ag sárú ar a chéile, a deir Máirín Ní Ghadhra
Is mó saighead ar bhogha TG4 agus ceathrú céid curtha dóibh acu agus beidh gá leo ar fad, a deir Aodh Ó Coileáin
Ar fíoraíodh aisling na teilifíse Gaeilge? Bhí Donncha Ó hÉallaithe ar dhuine acu siúd a throid ar a son breis is 25 bliain ó shin
Le teacht TnaG bhí dream i saol na Gaeilge a bhféadfá royalty a thabhairt orthu – agus is i mBaile na hAbhann a bhí a gcúirt, a deir Alex Hijmans
Cad atá roimh an stáisiún teanga mhionlaigh sna blianta amach romhainn? Tá ocht gceist atá le cíoradh i mBaile na hAbhann, a deir Breandán M Mac Gearailt
Anois a thuigimid gurb iad na na páirceanna glasa na fásaigh ó thaobh na bithéagsúlachta de, a deir Dáithí de Mórdha
Agus práinn agus castacht cheist na géarchéime aeráide ag éirí níos soiléire, táthar ag glacadh leis faoi dheireadh gur ceist shóisialta í, a deir Peadar Kirby
aistrithe ag Enda Reilly
Bríd Ní Mhóráin
Celia de Fréine
Saol na mBan sa Bhealarúis tar éis Chernobyl i ndánta Celia de Fréine agus Bhríd Ní Mhóráin
Pauline Nic Chonaonaigh
Áine Durkin
Ceist arbh fhiú í a scrúdú go mion is ea an gaol idir feasacht teanga agus chultúir agus feasacht timpeallachta i gcoitinne in Éirinn, a deir Máirín Nic Eoin
Tá foraois na hAmasóine trí thine, tá leibhéal na farraige ag ardú - caitheann Alex Hijmans, a bhfuil cónaí air sa Bhrasaíl ach gurb as an Ísiltír ó dhúchas dó, súil ar impleachtaí ghéarchéim na haeráide sa dá thír
Ola Majekodunmi
Na tíortha is boichte is mó a bheidh thíos leis an athrú aeráide, a scríobhann Caoimhe de Barra
Caitheann gach teaghlach ar an meán luach €700 de bhia sa bhosca bruscair gach bliain, a deir Iseult Ward ó FoodCloud
Tá muintir na n-oileán ag tapú na ndeiseanna a bhaineann le tarrtháil na timpeallachta, a deir Dara Ó Maoildhia, Cathaoirleach Chomharchumann Fuinnimh Oileáin Árann Teoranta
Tiocfaidh athruithe móra leis an aistriú fuinnimh – bímis ullamh a deir Deirdre de Bhailís ó Corca Dhuibhne 2030
Siar le cóstaí na Gaeltachta, tá an córas caomhnaithe ina cheist achrannach, mar a thuairiscíonn Máirtín Ó Catháin
An dlúthcheangal idir an ghéarchéim éiceolaíochta agus géarchéim na Gaeilge a bhí mar théama ag dhá ócáid ar líne a d’eagraigh Teacht Aniar i mí Feabhra 2021. Tá sleachta ón gcaint a thug an tOllamh Michael Cronin, bunaithe ar a leabhar ‘An Ghaeilge agus an Éiceolaíocht/Irish and Ecology’FÁS 2019), curtha in eagar do Comhar le caoinchead an údair
Tá Sinéad Mercier ina léachtóir le Dlí agus an Comhshaol agus ina taighdeoir dochtúireachta i gColáiste na hOllscoile BÁC. Labhair Anna Heussaff léi faoi chuid de chruacheisteanna na géarchéime ina bhfuilimid.
Ní ar an uachtarán conspóideach amháin atá an milleán faoi ghéarchéim an choróinvíris sa Bhrasaíl, a deir Alex Hijmans
Maidir le Réabhlóid na Faisnéise, is fiú smaoineamh go dtagann idir mhaith agus olc ó réabhlóidí, a deir Conn Ó Muíneacháin
Tá forbairt mhór déanta ar ghaois an ghréasáin ó thaobh na Gaeilge de, a deir Brian Ó Raghallaigh
Tá straitéis thairis teaicticí de dhíth ar Jeffrey Donaldson, ach ní dual don DUP a bheith straitéiseach, a deir Póilín Ní Chiaráin
Agus an Dáil ag dul ar shos an tsamhraidh, amharcann Breandán Delap ar staid na bpáirtithe agus mar atá ag éirí lena gcuid ceannairí
Údar mór imní d’aontachtaithe in Éirinn guagacht na polaitíochta in Albain, a deir Póilín Ní Chiaráin
Is léir gur beag fonn atá ar lucht an stáit drannadh le ceisteanna casta faoi inmharthanacht na Gaeltachta, a deir Conchúr Ó Giollagáin
Níl aon amhras ann ach go nglaofar reifreann eile in Albain agus is é an t-aon ní a bheas le socrú ná cén uair a tharlóidh sé, a deir Breandán Delap
Cuireann Máire Ní Fhinneadha tús leis an eagrán speisialta seo de Comhar in ómós do Cholmcille le litir chuig
an bhfear féin
Tá gá le dírbheathaisnéisí dea-scríofa amhail ceann Sheáin Uí Neachtain,a deir Cathal Mac Coille
D’fhéadfadh Edwin Poots a bheith ina cheannaire ar an DUP nuair a chaillfidh siad a stádas mar an páirtí is mó i dTuaisceart Éireann, Póilín Ní Chiaráin
Léiríonn na figiúirí agus an taighde go léir go bhfuil córas díolúine na Gaeilge imithe as smacht, a deir Pádraig Ó Duibhir
Tá tréimhse chorrach caite ag Fianna Fáil, Fine Gael agus an Comhaontas Glas i mbun oifige. Bronnann Breandán Delap gráid ríofa ar bhaill an Rialtais as a gcuid saothair go n-uige seo...
Tá ag géarú ar an imní nach gcomhlíonfaidh lucht Stormont a ndualgais i leith na Gaeilge, a deir Póilín Ní Chiaráin
Tá gá le cur chuige straitéiseach maidir le cúrsaí pleanála sa Ghaeltacht, a deir Donncha Ó hÉallaithe
Cén tionchar a bheidh ag an gCoimisiún um Thodhchaí na Meán ar na meáin Ghaeilge? a fhiafraíonn John Walsh
Tá beagnach 35 bliain caite ag Pól Ó Muirí i dtrínsí na hiriseoireachta Gaeilge agus aistear achrannach a bhí ann
D’athraigh an saol polaitiúil go huile agus go hiomlán tar éis an olltoghcháin anuraidh, a deir Máirín Ní Ghadhra
Agus an Stát ó thuaidh den teorainn 100 bliain d’aois, tréimhse éiginnte í don DUP go háirithe, a deir Póilín Ní Chiaráin
Cothrom an ama seo 33 bliana ó shin maraíodh Aidan McAnespie. Nochtann Breandán Delap sonraí na tuarascála faoin marú den chéad uair
Cén fáth go bhfuil cearta teanga phobal na Gaeilge á séanadh ó aimsir Anraoi a hOcht go dtí an lá atá inniu ann, a fhiafraíonn Liam Mac Cóil
Ní easpa reachtaíochta teanga an deacracht is mó atá againn ach an teip thubaisteach í a chur i bhfeidhm, a deir Seán Ó Cuirreáin
Bronnadh go leor téarmaí agus tuiscintí aisteacha nua orainn i mbliana, a deir Cathal Mac Coille
Tá Stáit Aontaithe Mheiriceá sa riocht anois go bhfuil teaghlaigh deighilte, a deir Máirín Ní Ghadhra
Ní cathair mar a tuairisc ná ‘céim mhór chun cinn’ an bille teanga nua, a deir Pádraig Breandán Ó Laighin
Éistfidh Joe Biden le daoine ach an mbeidh ar a chumas aon rud a dhéanamh faoin imní atá orthu, a fhiafraíonn Máirín Ní Ghadhra
Labhair Máirtín Ó Catháin le daoine ó chúlraí éagsúla i Stáit Aontaithe Mheiriceá faoin toghchán stairiúil ansin
Labhair Síobhra Aiken le Padhraic Ó Fathaigh, duine de chainteoirí dúchais deireanacha chathair na Gaillimhe
Labhair Máirtín Ó Catháin le daoine ó chúlraí éagsúla i Stáit Aontaithe Mheiriceá faoi thoghchán cinniúnach an fhómhair
Is é fírinne an scéil é nach mbíonn mórán iriseoirí cróga ann, a deir Pól Ó Múirí
Níorbh leor moladh do John Hume cé gur thuill sé go maith é, theastódh uaidh go ndéanfaí a oidhreacht a fhorbairt, a deir Póilín Ní Chiaráin
Art Hughes
Léiríonn ar tharla i sráidbhaile amháin in iarthar na hÉireann gur mór an dúshlán atá roimh an Aire nua Ealaíon an dearcadh atá againn faoin gcultúr agus a ról sa tsochaí a athrú, a scríobhann Toner Quinn
Baineadh creathadh nó dhó as an bhfeidhmeannas ó athbhunaíodh é ach tá sé slán go fóill, a scríobhann Póilín Ní Chiaráin
Ní raibh seans ag an mBrasaíl i gcoinne an choróinvíris, a deir Alex Hijmans sa tuairisc seo ó Salvador
Amharcann Breandán Delap ar thús achrannach an rialtais agus ar na dúshláin a bheas le sárú ag páirtithe an chomhrialtais sna blianta beaga amach romhainn....
Cárta poist ón mBruiséil le Rua Breathnach
Má chailltear an cnuasach focal a bhaineann leis an nádúr, beidh gné shuntasach dár n-oidhreacht Ghaelach ar lár, a deir Dáithí de Mórdha
Is léir ó thús na géarchéime sa tsláinte phoiblí nach gcuimhnítear ar an nGaeilge go dtí go mbíonn sé ródhéanach, a deir John Walsh
(Minneapolis
25-05-2020)
Déanann Tom Jeffers cur síos ar chás George Floyd sa tuairisc seo aige ó Minneapolis
B’fhéidir go dtiocfaidh leas éigin as an ngéarchéim seo má fhéachtar air mar dheis chun athmhachnamh a dhéanamh ar an timpeallacht agus ar an tionchar atá againn uirthi, a deir Brian Ó Conchubhair
Fiosrófar amach anseo cad faoi ndear na difríochtaí idir an dá chur chuige ar an oileán seo i leith na paindéime domhanda Covid-19, a deir Póilín Ní Chiaráin
Agus sinn i ngleic le géarchéim sláinte, tá gaois le fáil i leabhar faoi cheist na teanga agus géarchéim na haeráide, a scríobhann Máirín Nic Eoin
Haibun le Buachalán Buí
In ómós do Mhícheál Ó Muircheartaigh a luaigh manna seo a sheanmháthar ar an Late Late Show, Márta 2020
Thuigfeadh an Ríordánach don ghalar agus thuigfeadh sé don bhagairt laethúil nó mhair sé faoi scáil na heitinne ar feadh na mblianta, a scríobhann Pól Ó Muirí
Mar a thuig Seán Ó Ríordáin ‘is mó mise in aon mhise amháin’ agus níl aon mhiosúr amháin a thógann toise an duine, a scríobhann Alan Titley
Earrach 2020
Dán le Derry O’Sullivan
Le Tomás Mac Síomóin
Gearrscéal nua le Colm Ó Ceallacháin
An bhfeicfimid aon athrú san Fheidhmeannas ó thuaidh? a fhiafraíonn Póilín Ní Chiaráin
Tá a gcuid ráite ag muintir na hÉireann in Olltoghchán 2020 agus is cosúil gurb é a dúirt siad ná ‘oraibh go léir atá an dualgas’, a scríobhann Máirín Ní Ghadhra
Tá teacht aniar iontach déanta ag Joe Biden, ach an bhfuil an mianach ann dúshlán Donald Trump a thabhairt. Labhair Máirtín Ó Catháin le Gaeil Mheiriceá
Tá an ealaín bhéil de dhlúth agus d’inneach oidhreacht Joe Steve Ó Neachtain, dar le Ray Mac Mánais
Joe Steve Ó Neachtain
Léirigh dráma raidió Joe Steve Uí Neachtain a thuiscint dhiamhair ar a phobal, a scríobhann Siobhán Ní Laoire
B’iontach go deo an drámadóir Joe Steve Ó Neachtain agus b’iontach go deo an comhluadar é, a deir Darach Mac Con Iomaire
Bhí fiosracht agus cruthaitheacht na hóige ina ndlúthchuid d’agallaimh bheirte Joe Steve Ó Neachtain, a deir Claire Dunne
Mar is dual don scríbhneoir ildánach, ní raibh Joe Steve Ó Neachtain sásta a chuid tallann a chur i bhfolach in aon chiste amháin, a deir Alan Titley
Faoin bhliain 1989 bhíothas ag ceiliúradh ceithre bliana ó síníodh an Comhaontú Angla-Éireannach ach ní raibh aon mhaolú ar an aighneas ó thuaidh mar is léir ó cháipéisí rúnda an stáit a scaoileadh saor le déanaí. Amharcann Breandán Delap ar a bhfuil iontu
Tugadh breithiúnas fíor-ionraic ar a leochailí is a bhí an caidreamh idir Rialtas na hÉireann agus na Breataine le linn sraith de bhéilí idir státseirbhísigh ón dá thír 30 bliain ó shin. Tá cur síos ar a ndúradh le léamh anois i gcomhaid rúnda stáit a scaoileadh le déanaí, a deir Breandán Delap
Cúis áthas dúinn sliocht a fhoilsiú as aistriúchán nua le Colmcille Ó Monacháin ar Of Mice and Men le John Steinbeck
Caitheann Póilín Ní Chiaráin súil siar ar bhliain chorraitheach ó thuaidh
Caitheann Cathal Mac Coille súil siar ar 2019 le cabhair a fhoclóra
Caitheann Breandán Delap súil siar ar na scéalta Gaeilge agus Gaeltachta ba mhó agus ba shuimiúla le linn 2019
Gearrscéal le Alex Hijmans
Thuig Boris Johnson, murab ionann agus de Valera lá den saol, nárbh aon ‘empty formula’ d’ainm dílis féin a chur le móid, a deir Pól Ó Muirí
Ní féidir leis an ngobadán an dá thrá a fhreastal a deir an seanfhocal agus sin go díreach atá ar siúl ag na Daonlathaigh faoi láthair, a scríobhann Máirín Ní Ghadhra
Is iad na seirbhísí agus na heagraíochtaí Gaeilge is fearr na cinn atá neamhspleách, a deir Marcus Ó Conaire
Comhar tagtha slán
Ríona Ní Churtáin
Sionainn Ní Ghréacháin
'...they came like grey slabs of slate breaking from an ancient quarry, mánla, séimh, dubhfholtach, álainn, caoin.'
le Gabriel Rosenstock agus Masood Hussain
Tá na hiarrachtaí atá ar bun an Ghaeilge agus an Stair a ídiú sa seomra ranga ag luí le ‘réasún’ agus ag teacht go binn le hidé-eolaíocht an Stáit nua, a deir Kevin Hickey
Ag tabhairt an mháimh ar láimh do Jair Bolsonaro a bheadh duine ar bith a d’ardódh ceist faoi fhlaitheas na Brasaíle ina cuid féin de cheantar na hAmasóine, a scríobhann Alex Hijmans, ár gcolúnaí sa Bhrasaíl.
Má thóg sé na céadta bliain ar sinn a mhúchadh in aon stát leo féin, ní cúrsaí iontais é go nglacfadh sé tamall iarmhairt na ndrochbheart a dhíbirt go hiomlán, arsa Alan Titley
Agus lá an Bhreatimeachta ag teannadh linn, bímis ag súil go leanfar de leas na hÉireann a chosaint, a deir Máirín Ní Ghadhra
Tá cinneadh le déanamh gan mhoill ag an DUP, réiteach a dhéanamh in Stormont nó díriú ar Londain amháin, a scríobhann Póilín Ní Chiaráin
Tá molta ag Foras na Gaeilge gur ar líne amháin a bheadh iris seo na nGael feasta. Seo agaibh an cás ar son Comhar ag scríbhneoirí éagsúla...
Tá an cluiche cáidheach idir lucht fanachta agus lucht imeachta ag éirí níos géire,
a deir Pól Ó Muirí
Cén fhad eile a bheidh cosmhuintir Fhianna Fáil sásta a bheith faoi ordóg Fhine Gael? a fhiafraíonn Máirín Ní Ghadhra
Agus an Dáil ar scor don samhradh amharcann Breandán Delap ar na hábhair mhachnaimh a bheas ag na páirtithe polaitiúla le linn an tsosa
Dubhán Ó Longáin
Darragh Ó Caoimh
Philip Cummings
(Ailbhe Ní Ghearbhuigh, Dánta Andrée Chedid. Cois Life, 2019)
(Tomás Mac Síomóin, Dánta Antonio Machado. Cois Life, 2019)
(Eiléan Ní Chuilleanáin, Dánta Antonella Anedda. Cois Life, 2019)
Is ar éigean a chreid duine ar bith go mairfeadh an socrú idir Fianna Fáil agus Fine Gael an fad seo ach seans nach fada eile a sheasfaidh sé, a deir Máirín Ní Ghadhra
Tá práinn ag baint leis an mbabhta cainteanna is déanaí faoi athbhunú Stormont, a deir Póilín Ní Chiaráin
1937 - 2019
do Michael Miller
le Paul Ó Colmáin
Tá RTÉ damnaithe ag an gCoimisinéir Teanga agus cúis mhaith aige, a deir Íte Ní Chionnaith
Is minic a smaoiníonn Pól Ó Muirí ar chara dá chuid agus an chaint theibí uilig faoin Bhreatimeacht ar siúl
Le Catherine Foley
Ceist lárnach i léiriú na bhfear aige ab ea ceist na meabhairshláinte i ngearrscéalta Mháirtín Uí Chadhain a deir Kevin Hickey
Is é an t-iontas é gur tháinig an oiread sin den teanga slán, a deir Pól Ó Muirí
Tá ceachtanna go leor le foghlaim fós ó Ghluaiseacht Chearta Sibhialta na Gaeltachta, a deir Rónán Mac Con Iomaire,
a bhfuil leabhar á scríobh aige faoi stair na gluaiseachta
Níl deireadh ráite fós ag pobal na Gaeltachta ach tá lagmhisneach orthu, a deir Máirín Ní Ghadhra
Caoga bliain ó bunaíodh Gluaiseacht Chearta Sibhialta na Gaeltachta i gConamara, sa chéad alt de dhá cheann déanann Donncha Ó hÉallaithe cur síos ar an gcaoi ar bunaíodh an Ghluaiseacht
Eithne Ní Ghallchobhair
Bligeard d’fhocal é Breatimeacht, nó bligeardfhocal, a deir Pól Ó Muirí
An raibh scéal chailleach an uafáis á dhéanamh acu siúd a shíl go raibh ré dhorcha ar na bacáin sa Bhrasaíl? Alex Hijmans
Ceann de na deacrachtaí is mó atá ag an Taoiseach ná nach bhfuil aon bhrú dáiríre á chur air ag an bhfreasúra, a deir Máirín Ní Ghadhra
Tá patuaire nó naimhdeas fiú faoi Stormont coitianta dhá bhliain ó cuireadh deireadh leis an bhfeidhmeannas, a scríobhann Póilín Ní Chiaráin
le Laoighseach Ní Choisdealbha
Léirmheas le Pádraig Ó Siadhail
Bíonn ábhar machnaimh ag duine i gcónaí ag tús na bliana agus ní taise é do Pól Ó Muirí
Amharcann Breandán Delap ar a bhfuil i bpáipéir an stáit ó thríocha bliain ó shin faoi chúrsaí Gaeilge sa Tuaisceart…
Déanann Breandán Delap cur síos ar chuid de na scéalta a bhaineann le cúrsaí Gaeilge agus Gaeltachta atá le léamh ó cháipéisí an stáit atá scaoilte faoin Riail 30 Bliain
le Dáithí Ó Muirí
Gearrscéal le Kevin Johnston
Caitheann Alex Hijmans súil siar ar chúrsaí nuachta idirnáisiúnta na bliana atá ag druidim chun deiridh
Seans gur meafar ar leith atá i saol Mhaoise do dhuine ar bith le Gaeilge, a deir Pól Ó Muirí
Tá go leor i measc an phobail den bharúil nár chailliúint é Stormont i bhfianaise an eolais a tháinig chun solais ag an bhfiosrú poiblí faoin RHI, a deir Póilín Ní Chiaráin
Cuid de na leabhair a chuaigh i bhfeidhm ar ár léirmheastóirí in 2018...
Amharcann Breandán Delap siar ar na scéalta Gaeilge agus Gaeltachta ba mhó a tharraing aird le bliain anuas ...
Mar is gnách ba bheag grua tirim a bhí ann i mbliana ag searmanas bronnta Ghradaim an Chúigiú Colúnaí. Seo torthaí na bliana seo…
Dána agus dúchasach
Aogán Ó Muircheartaigh
Cuireann Alex Hijmans síos ar an dlúthcheangal a mhothaíonn sé le litríocht scríbhneoirí ó chúlra inimirceach ina thír dhúchais féin, an Ísiltír
Sorcha de Brún
Gearrscéal nua le Seán Ó Cadhain
Cé gur mar fhile is fearr aithne ar an Árannach Máirtín Ó Direáin (1918-1988), chleacht sé pros chomh maith i gcaitheamh a shaoil, altanna a bhformhór, a foilsíodh in irisí agus nuachtáin mar An Stoc, Ar Aghaidh, Scéala Éireann, Feasta agus araile. Tá éagsúlacht mhór ábhar sa gcnuasach nua ‘An Chuid Eile Díom Féin: Aistí le Máirtín Ó Direáin’, in eagar ag Síobhra Aiken: an saol in Árainn agus an file ina ghasúr, cúrsaí litríochta, saol na cathrach le hais saol na tuaithe chomh maith le blúiríní beaga cumadóireachta.
Fágann fás an náisiúnachais i Sasana agus coimhthíos leis an mBreatimeacht abhus go bhfuil ag treisiú ar an éileamh ar Éire aontaithe, a scríobhann Póilín Ní Chiaráin
Sliocht as an leabhar ‘Luíse Ghabhánach Duffy: Ceannródaí’ le Celia de Fréine
Díol spéise na ceisteanna a músclaíodh le teacht chraoltóireacht na Gaeilge tar éis bhunú an Stáit agus ceisteanna cuid acu atá linn fós, a deir John Walsh
Freagraí casta difriúla ar cheist shimplí a chruthaigh práinn an Bhreatimeachta, a deir John-Paul McCarthy
Céim chun tosaigh atá i bplean nua an Rialtais don Ghaeilge ach tá go leor céimeanna eile le glacadh, a deir Dónall Ó Riagáin
Ba chóir Gluaiseacht Chearta Sibhialta na Gaeltachta a thabhairt ar ais ach ní ar an gcaoi chéanna le 1968, a scríobhann Seosamh Ó Cuaig
Más fúithi teacht slán in Éirinn ní foláir don Eaglais Chaitliceach muinín a chothú sna daoine óga lena ndúirt an Pápa deireanach a thug cuairt ar an tír seo ‘I love you’, a deir Máirín Ní Ghadhra
Chuig tír Chaitliceach a tháinig an Pápa Eoin Pól II 39 bliain ó shin,chuig tír ina bhfuil an eaglais in ísle brí a thiocfaidh an Pápa Proinsias
Caitheann Frainc Mac Brádaigh súil ar shaol agus ar chur chuige an Phápa Proinsias
Ní gluaiseacht teanga per se a bhí i ngluaiseacht na seascaidí ach dream daoine a d’fhéach le bunchearta pobail tuaithe a bhaint amach. Tá sé in am a leithéid a thosú an athuair, a deir Kevin Hickey
Tá an feachtas maidir le leasú a dhéanamh ar dhlí an ghinmhillte ag bailiú nirt, a deir Póilín Ní Chiaráin
Amharcann Breandán Delap ar na himpleachtaí a bheas ag toradh an reifrinn ar an ochtú leasú ar na páirtithe polaitiúla éagsúla...
Deis amháin eile don Straitéis 20 Bliain?
Deir Lisa Nic an Bhreithimh gur cheart vótáil ar son aisghairm an Ochtú Leasú i reifreann na míosa seo
Deir Róisín Ní Fhloinn gur cheart vótáil i gcoinne aisghairm an Ochtú Leasú i reifreann na míosa seo
Seán Ó Leocháin
Is breá le muintir na Brasaíle na telenovelas ach is le cúrsaí polaitíochta a bhaineann an sobaldráma is mó atá acu faoi láthair, a scríobhann Alex Hijmans
Is furasta a rá gur thórramh ab ea comóradh 20 bliain an Chomhaontaithe ach seafóid atá ansin, a deir Póilín Ní Chiaráin
Deineann Breandán Delap anailís ar cén seans atá ann go mbeidh olltoghchán againn go luath…
Caithfidh Mary Lou McDonald, uachtarán nua Shinn Féin, a bheith seiftiúil, straitéiseach, crua agus cineálta, a deir Póilín Ní Chiaráin
Amharcann Breandán Delap ar chuid de na dúshláin a d’fhéadfadh tuisle a bhaint as an Rialtas i mbliana
An clúmhilleadh agus an lámh láidir; is fada an dá mhodh oibre sin i bhfeidhm i Moscó, a deir Diarmuid Johnson
Amharcann Breandán Delap ar cháipéisí stáit ón mbliain 1987 a thugann éachtaint ar easaontas fíochmhar idir Roinn na Gaeltachta agus an Roinn Airgeadais
Fáilte romhaibh go dtí céad eagrán Comhar 2018
Le Diarmuid Johnson. Indreabhán, Co. na Gaillimhe: Leabhar Breac. 2017.
Ná bac fadliostaí na nGradam Oscar, is deacra áit a fháil ar liosta an Cúigiú Colúnaí. Seo buaiteoirí na bliana seo…
Amharcann Breandán Delap siar ar chuid de mhórscéalta na Gaeilge agus na Gaeltachta le bliain anuas
Tugann dhá theanga na hÉireann léargas ar leith do gach Gaeilgeoir a cheadaíonn dóibh ciall a bhaint dáiríre as béarlagair, doiléire, agus raiméis pholaitiúil
Caitheann Póilín Ní Chiaráin súil ar scéal an Tuaiscirt in 2017 agus níl aon údar gaisce i dtorthaí an scrúdaithe ag ceann téarma
Tháinig ann do thraidisiún nua na ngearrscannán Gaeilge nuair a tháinig TG4 ar an saol. Tugann cuid de na scannáin sin léargas maith dúinn ar chás na teanga in Éirinn.
Tá plean cuimsitheach ag teastáil anois chun é a chur ar chumas an chórais oideachais a chuid cuspóirí féin i leith na Gaeilge a bhaint amach
Amharcann Breandán Delap ar na reifrinn éagsúla atá beartaithe do na blianta beaga amach romhainn agus ar na nithe a d’fhéadfadh barrthuisle a bhaint as mianta an rialtais…
San alt seo as an leabhar nua ó Chló Iar-Chonnacht Nollaig Ó Gadhra: Cuimhní Cairde, in eagar ag Máirín Ní Ghadhra, déanann Pádhraic Ó Ciardha cur síos ar an gcaidreamh a bhí aige leis an iriseoir agus údar aitheanta
Foilsítear anseo sleachta as ‘Súil Eile’, leabhar nua faoi stair TG4
Déanann Seaghan Mac an tSionnaigh scagadh ar na gníomhartha sochtheangeolaíocha atá ar bun ag gníomhaithe óga Gaelacha le tamall
Mura mbeidh cor mór eile sa gcinniúint go luath is í Angela Merkel a bheas ina Kanzlerin go dtí 2021
Bhásaigh an t-amhránaí mór le rá Josie Sheáin Jeaic Mac Donncha an mhí seo. Airítear ina cheol cuisle bheo an dúchais ag síneadh siar gan bhearnú go dtí dúnta na dtaoiseach
I ndomhan na tráchtála agus an airgid, is dúshlán ollmhór é cosaint a dhéanamh ar choincheap an amaitéarachais
Déanann Breandán Delap anailís ar ról Fhianna Fáil sa fhreasúra le bliain anuas
Tá dul chun cinn déanta faoi oidhreacht na dTrioblóidí, ach tá ceist na teanga ó thuaidh níos casta fós
Sa chéad chuid den alt seo, atá bunaithe ar Léacht Uí Ghadhra 2017, tugann Lillis Ó Laoire a dhearcadh pearsanta faoi ‘dhioscúrsa an éadóchais’ agus staid na Gaeilge
‘Nóiméad’ i saol chultúr agus spóirt na hÉireann ab ea fógra an Gooch go raibh faoi éirí as an bpeil idirchontae
Ní cead cainte atá á bhaint de na daoine lenár linn féin ach uirlis agus eochair na smaointeoireachta
Agus Taoiseach nua ag brath ar thacaíocht Fhianna Fáil don rialtas mionlaigh, amharcann Breandán Delap ar na féidearthachtaí éagsúla maidir leis an gcéad rialtas eile...
Thug Máirín Ní Ghadhra sciurd ó thuaidh le gairid chun léargas a fháil ar cheist an Bhreatimeachta sna ceantair cois teorann
Tá poblachtánaigh i mbun idirbheartaíochta gan Martin McGuinness acu den chéad uair ó 1972, a scríobhann Póilín Ní Chiaráin
Tá ionann is bliain caite ag an rialtas seo i mbun oifige. Tugann Breandán Delap a mheas ar mar a d'éirigh leis na hairí éagsúla
Pé scéal a bheas ann i dtoghchán uachtaránachta na Fraince, is cosúil go bhfuil deireadh leis an gcúigiú poblacht, poblacht a bhunaigh Charles de Gaulle i 1958
Toghchán traidisiúnta idir lucht an rachmais agus an lucht oibre atá á thuar idir an SPD agus an CDU sa nGearmáin i mbliana.
Agus sinn ag druidim le comóradh céad bliain ar bhunú Thuaisceart Éireann is mionlach iad na haontachtaithe i Stormont den chéad uair.
Ó thaobh na Gaeilge de, cúlú, cúngú is deiseanna nár tapaíodh a bheas mar oidhreacht ar thréimhse Enda Kenny mar Thaoiseach.
Tá an tír níos fearr as ná mar a bhí nuair a toghadh Enda Kenny ina Thaoiseach, ach tá praghas le híoc ar gach rud.
Blúirín feasa is measa ar fad, a deirtear, agus is amhlaidh an scéal fad is a bhaineann sé le Enda Kenny agus an Ghaeilge.
Aon uair a mbíonn ráitis faoin nGaeilge sa Seanad, bíonn an Cúigiú Colúnaí ag trácht ar na buaicphointí.
Díol suntais é gach ceantar sa toghchán ó thuaidh murab ionann agus babhtaí eile nuair nach raibh ach líon beag de na toghcheantair ina dtoghcheantair imeallacha.
Ina chroí istigh, is fear margála é Trump ar breá leis teacht ar mhargadh.
Léiríonn iompar an Taoisigh le tamall go bhfuil sé in am an bhuíon chuardaigh a chur amach chun a mhójó a lorg an athuair.
An bhféadfaí talamh slán a dhéanamh de go bhfuil bréaga á n-insint ag duine más amhlaidh go gcreideann sé féin sa mhéid atá á rá aige?
Seo iad na ceannlínte nuachta nach bhfeicfear as seo go deireadh na bliana…
Aon áit ar fud an domhain a bhfuil meas ar chearta teanga agus ar theangacha atá faoi bhrú cuimhneofar ar an Dr Peadar Ó Flatharta.
Ní raibh dúil dá laghad ag Peadar Ó Flatharta sa chúplafoclachas — ba mhian leis athruithe struchtúrtha a bhaint amach a thabharfadh cosaint chinnte don Ghaeilge.
Ceist a bhí go mór faoi chaibidil ag Rialtais na hÉireann agus na Breataine sna míonna beaga tar éis síniú an Chomhaontaithe Angla-Éireannaigh i 1985.
Fianaise ó chomhaid an stáit faoin tionchar a bhí ag an Chomhaontú Angla-Éireannach ar chur chun cinn na Gaeilge ó thuaidh.
In ainneoin dhiúltú na bPoblachtach oiread is orlach a thabhairt dó, d’éirigh le Barack Obama go leor a chur i gcrích.
Cuimhnímid ar bheirt cheannródaithe i saol na Gaeilge a d'imigh ar shlí na fírinne le mí anuas.
Súil siar ar imeachtaí 2016.
Bliain shuntasach ab ea 2016 ó thaobh na Gaeilge agus na Gaeltachta de.
Nuair a chuimhnítear ar mhórimeachtaí 2016 abhus agus i gcéin, is beag ábhar dóchais atá againn...
Bhí idir ghol agus gháire arís i mbliana nuair a bronnadh Gradaim bhliantúla An Chúigiú Colúnaí. Seo liosta na mbuaiteoirí.